De Antonia tafel

In 1995 werd de Nederlandse film “Antonia” uitgebracht onder regie van Marleen Gorris. De  gelijknamige hoofdrol werd  vertolkt door Willeke van Amelrooy.

Antonia is in de film een vrouw, die samen met haar dochter, terugkeert naar het kleinburgerlijke dorp van haar jeugd.  Voor veel dorpsbewoners is haar gedrag  en dat van haar dochter -bewust ongehuwd moeder - verwerpelijk. Maar evenzo trekt hun vrijheidsliefde  langzamerhand  dorpsbewoners aan.  Samen met haar dochter, (schoon)kinderen, kleinkinderen en vrienden bouwen ze een netwerk op van mensen die elkaar worden betrokken.  Zelfs de dorpspastoor ontworsteld zich aan de benauwde moraal, hij treedt uit en huwt met een vriendin van Antonia, die ieder jaar wordt gezegend met een vruchtbare schoot. 

Aan het einde van de film is een grote houtentafel in de tuin opgesteld waaraan al deze dierbare mensen  zijn verenigd. De atmosfeer is licht, het leven wordt gevierd en we zien Antonia met haar minnaar dansen, als illustratie van de wijze waarop het leven ‘gedanst’ kan worden.

 Hoe vaak ik ook de film zie steeds weer  bij dit laatste fragment voel ik ontroering. Waar eerst  sprake was van uitsluiting, roddel en achterklap  is nu sprake van vereniging. Antonia weet in het dorp  mensen samen te brengen opdat ze het leven kunnen vieren, zelfs als er sprake is van lijden wordt het dramatische lot (de dood)  aanvaard maar houd men niet op het leven haar eer te betonen.

Waarom de film mij roert is omdat het raakt aan diep verlangen: ook ik wil samen met mensen het leven vieren, los van een  zogenaamde scene, los van leeftijd. De Antoniatafel raakt aan het existentiële besef, dat we als mens verbonden zijn in een netwerk van relaties, die elkaar beïnvloeden. Een netwerk waarin  een ieder zijn of haar eigen plaats kan hebben met haar of zijn eigen talenten. Het besef van deze verbondenheid overstijgt het perspectief van competitie en strijd. 

 

23 mei van dit jaar ben ik met mijn lief getrouwd. We zijn op een leeftijd dat we niet meer noodzakelijk hoeven te krijgen van het leven: zoals bevestiging in de vorm van een status, een imago of applaus. Status en imago zijn immers net zo vergankelijk als de kleren die we dragen en het applaus sterft toch steeds  weer weg.  Wat ons te doen staat, vooral in deze fase van ons leven, is elkaar te stimuleren  om het beste van ons Zelf tot uitdrukking te brengen en zo te delen met de mensen die komen aanzitten aan onze  "Anthoniatafel."  

In dit verband moest ik denken aan het begrip religiositeit in haar ware betekenis. Religare verwijst in haar grondbetekenis naar het begrip: “verbinden’’.  Religiositeit betekent voor mij dan ook het erkennen van de verbinding tussen al onze relaties. Uiterlijk mogen we verschillen zowel fysiek als met betrekking tussen  onze meningen,  passies en   gerichtheden.  Voorbij deze verschillen zijn we medemens, die naar mijn opvatting wortelen in dezelfde Bron. Er is een Weten in mij die zegt dat deze Bron inwisselbaar is met Liefde die onvervreemdbaar is. Samen rond de tafel van Antonia nodigt uit om de Liefde waarin we allen existeren te herinneren.

 

 

Samen rond een tafel, waarbij het leven wordt gevierd,  ervaar ik als een manier om het leven te heiligen…